*This poem is dedicated to all comfort women. I could only imagine what you have been through.
Ako po si Hilda.
Labing anim na taong gulang ako
noong nawala ako
habang binabaktas ang daan
pauwi sa aming tahanan sa may palayan.
Hindi na po ako nakapagluto ng pananghalian.
Nawala po ako at
nakita ko nalang ang aking sariling
nasa loob ng isang trak at
nasa loob ng isang kubo at
nasa harap ko’y may mga Hapon at
nasa paligid ko’y may mga katulad kong dalaga.
At nabigla po ako sa kanilang mga ginawa.
Nawala po ako
nang binugbog nila ako,
nang kinulong nila ako,
nang pilit nilang pinasok ang katawan ko
nang paulit-ulit; gabi-gabi, araw-araw, marahas at paulit-ulit.
Hindi na po ako nanlaban, hindi na po ako umimik.
Nawala po ako sa loob ng isang taon.
Hindi ko po makita ang daan
maliwanag man sa labas
habang kami’y nagbibilad
ng mga unipormeng aming nilabhan.
At kahit anong kusot namin ay bakat pa rin
ang dumi
sa kaibuturan ng mga dayuhang
nagsusuot
ng aming mga nilabhan.
Hindi ko po noon maramdaman
kung buhay pa ba ako,
kung makakauwi pa ba ako,
kung maituturing ko pa bang tao ang sarili ko
dahil sa mga kahayupang ginawa nila sa akin.
Nawala po ako.
Gusto kong kumawala
Mula sa buong araw na pagtingala sa kawalan, at sa pagkakahiga
Sa isang kamang kanilang pinupuntahan
Para sagutin ang tawag ng laman,
Habang ang hatid nito sa akin
Ay pighati at pandidiri
Pandidiri sa aking nararanasan;
Pandidiri sa sarili kong katawan.
Ako’y kanilang nilapastangan!
Nawala po ako
at nang pinatakas kami ng aming bantay;
nang mahanap ko ang daan pauwi sa aming bahay;
nang gulat akong binati ng aking mga kamag-anak at sila’y nagtanong
kung saan ba ako napadpad at anong nangyari sa akin doon…
“Nawala po ako.
Nawala lang po ako.”
obrangmaestra 